Από τα προπολεμικά Μπεμπέκα και Σκουφίτσα στα Άσσος, Κλειδί και Life, το ελληνικό προφυλακτικό έχει μια αξιόλογη πορεία.

Ο Ιορδάνης Κανονίδης, ο συνεχιστής της εταιρείας του πρώτου μεταπολεμικού προφυλακτικού, μας μίλησε ένα συννεφιασμένο απόγευμα για λαδωμένα και αλάδωτα προφυλακτικά και χωρίς να διστάσει μας έκανε επίδειξη ανθεκτικότητας.

Φωτο: Eftychia Vlachou

Το 1949 ο Κώστας Τσιράκης, ο παππούς μου, οποίος δεν είχε καμία σχέση με το εμπόριο –ο προπάππους του ήταν υποδηματοποιός– είχε μια οξυδέρκεια ως άνθρωπος, είδε πολύ μπροστά, μίλαγε και Αγγλικά, ξεκίνησε και έφερε προφυλακτικό από την Αμερική, απ’ το Οχάιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα. Τότε η Ελλάδα μόλις είχε βγει απ’ τον Εμφύλιο. Πολύ φτώχεια. Το προφυλακτικό ήταν ένα προϊόν που δεν το ήξερε ο κόσμος, ειδικά ο νεαρός κόσμος. Αν δούμε τότε πως ήταν τα πράγματα γενικότερα στον έρωτα, μιλάμε μόνο για στιγμιαίο και αγοραίο έρωτα. Ήταν πολύ πρωτόγονη η κατάσταση στο σεξ. Και πολύ κρυφό. Ήταν μυστήρια η κοινωνία στις αρχές της δεκαετίας του ’50.

Το προϊόν δούλευε μονοπωλιακά μέχρι το 1956 και τότε μπήκε και η δεύτερη μάρκα στην Ελληνική αγορά, τα Stop. Τα Stop είχαν καλύτερη πορεία απ’ τα δικά μας, άντεξαν περισσότερο στο χρόνο. Βέβαια, τώρα αντιμετωπίζουν κι αυτοί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλες οι Ελληνικές βιοτεχνίες.
Το 1950 ξεκινήσαμε με τον Άσσο. Τα προφυλακτικά τότε δεν έμπαιναν σε foil, ούτε επιλαδώνονταν. Έρχονταν απ’ έξω σκέτα, τα ελέγχαμε με μηχανικές μεθόδους, όχι αυτοματοποιημένες, τα τυλίγαμε σε μηχανή και τα βάζαμε σε κουτάκι. Μετά βγαίνει το επόμενο σήμα, «Το Κλειδί», το οποίο είχε τρία τεμάχια μέσα, διπλωμένα πολλές φορές για να χωρούν μέσα στο μικρό κουτάκι.

Η δουλεία μου είναι και λίγο μυστήρια. Όταν σε ρωτάει ο άλλος «τι δουλειά κάνεις», και εσύ απαντάς «ασχολούμαι με προφυλακτικά» είναι κάπως περίεργο, γι’ αυτό συνήθιζα να προβάλλω την άλλη μου ιδιότητα -έχω σπουδάσει οικονομικά κι έλεγα λογιστής. Όταν αρραβωνιαστήκαμε με τη γυναίκα μου, έτσι είπα και στον πεθερό μου. Δεν ήξερε ακριβώς τι κάνω με τα προφυλακτικά. Μια φορά συζητούσα, λοιπόν, μαζί του και μού είπε πως όταν ήταν πιτσιρίκος στα Βασιλικά της ορεινής Εύβοιας, τον έστειλε ένας κύριος στο μπακάλικο, το ψιλικατζίδικο του χωριού τότε, να του πάρει ένα «κλειδί» και δεν ήξερε. Λέει, τι κλειδί θέλει τώρα αυτός; Μου μίλαγε λοιπόν εκείνη τη στιγμή για τη δική μου μάρκα! Φαντάσου σύμπτωση! Το Κλειδί ήταν ένα έξυπνο όνομα. Άλλες εποχές. Πήγαινε ο άλλος στο περίπτερο κι έλεγε: «Δώσε μου ένα κλειδί!». Πιτσιρικάς δίπλα, κοριτσάκι, δεν τον έπαιρναν χαμπάρι. Ήταν πονηρή η λέξη. Τότε κυκλοφορούσαν και τα Άσσος μαζί, τα οποία αποσύρθηκαν στο τέλος του ’60, όταν κυκλοφόρησαν τα Diana, και τα Eva. Αλάδωτα προφυλακτικά με πλαστική συσκευασία, φωτοστεγή –δηλαδή αδιαπέραστα απ’ το ηλιακό φως- και αεροστεγή. Το 1970 κάνει την εμφάνισή του το Life, που το διατηρώ σαν σήμα μέχρι σήμερα. Λανσαρίστηκε στην αγορά το ’71 και ήταν το πρώτο αποστειρωμένο προφυλακτικό στην ελληνική αγορά, επιλαδωμένο και ανατομικό. Είχε μια ιδιαιτερότητα και καινοτομία για εκείνη την εποχή και την έχει μέχρι σήμερα. Ο Έλληνας δεν είναι ιδιαίτερα γνώστης στον τομέα του προφυλακτικού. Δεν είναι και ιδιαίτερα χρήστης, βέβαια, κι αυτό το πληρώνουμε με την αύξηση των λοιμωδών νοσημάτων τα τελευταία χρόνια. Άμα ρωτήσεις λοιπόν τι σημαίνει ανατομικό 100 χρήστες, άντε να ξέρουν οι πέντε. Ανατομικό σημαίνει ότι παίρνει ακριβώς την φόρμα του πέους. Πλήρης εφαρμογή. Έπειτα η γκάμα μεγάλωσε. Λεπτά, ραβδωτά, με κουκίδες, επιβραδυντικό. Στην πορεία κατασταλάξαμε σε δύο τύπους, το ομαλό και το ανατομικό και παίξαμε για τη γεύση. Η γεύση δεν εξυπηρετεί σε τίποτα άλλο από το να μη μυρίζει το latex και το λάδι. Αρωματίζεται το προφυλακτικό κι έχει μια essence. Η Μπεμπέκα και η σκουφίτσα κυκλοφόρησαν για πολύ λίγο καιρό, τη δεκαετία του ’40 από εμπόρους της Αθήνας, εισαγόμενο απ’ της Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά αυτές οι εταιρείες τέλειωσαν με τον πόλεμο δυστυχώς. Όπως πολλές άλλες εταιρείες. Έτσι και σήμερα δε κλείνουν η μια εταιρεία μετά την άλλη; Και τώρα πόλεμο έχουμε. Λοιπόν αυτά δεν επανακυκλοφορήσανε. Όταν ξεκίνησα ήθελα ν’ ασχοληθώ με τη Μπεμπέκα. Μου άρεσε το σήμα. Μπλέξαμε μετά, καμία φορά σε τρώει και η καθημερινότητα και το αφήσαμε. Έπρεπε να ψάξω κιόλας να βρω αν είναι κατοχυρωμένο το όνομα και τα λοιπά. Υπάρχουν πλέον μόνο σε ρετρό διαφημίσεις.

Συνεργάζομαι με εμπόρους δίνοντας χύμα προφυλακτικό που διανέμεται από οίκους ανοχής μέχρι και νοσοκομεία. Όταν λέμε χύμα προφυλακτικό, εννοούμε φωτοστεγώς και αεροστεγώς κλεισμένο, όπως είναι στο foil χωρίς κουτάκι. Έχουμε διακόψει το περίπτερο εδώ και τρία με τέσσερα χρόνια. Η εταιρία δούλευε το περίπτερο αδιάλειπτα από το 1949 μέχρι και το 1992. Τώρα υπάρχουν μόνο σε ορισμένα περίπτερα, τα οποία έχουν το συγκεκριμένο κοινό κοντά τους. Εγώ ανέλαβα το ’99. Από το ’92 μέχρι το ’99, που ήταν η μεγάλη άνοδος του προφυλακτικού, ο παππούς μου που είχε την εταιρεία, λόγω του ότι ήταν μεγάλος σε ηλικία ήταν αδύναμος ν’ ανταπεξέλθει. Ήταν τότε 77 ετών. Εγώ ήμουν φαντάρος κι είχα άλλες ασχολίες γενικά τότε. Έτσι όταν μπήκα στην αγορά, τέλη  του ’90, ήταν πολύ διαφορετικός ο κόσμος του προφυλακτικού κι έπρεπε να ξαναστηθώ απ’ την αρχή. Το 2004 άρχισα την εισαγωγή χύμα προφυλακτικού. Είχαμε ένα δίκτυο τέτοιο, του προφυλακτικού χωρίς συσκευασία και έτσι εξειδικευτήκαμε εκεί. Φέτος υπάρχει μια σκέψη να ξαναβγούμε στη λιανική πώληση. Το συζητάμε. Θα δούμε.

Δεν είναι ότι ο Έλληνας δεν εμπιστεύεται το ελληνικό προφυλακτικό. Όλα είναι θέμα διαφήμισης. Όταν έγινε η μεγάλη είσοδος των πολυεθνικών εταιρειών στην Ελλάδα, οι ελληνικές βιοτεχνίες ήταν πολύ αδύναμες και δεν μπορούσαν ν’ αντέξουν το διαφημιστικό κόστος. Η Durex κυκλοφόρησε στην Ελλάδα πριν από μας. Την έφεραν το Δεκέμβριο του ’44 οι Άγγλοι σύμμαχοι. Από τότε υπάρχει στην ελληνική αγορά, αλλά δε την ήξερε κανείς μέχρι το 2000. Υπήρχε τέτοια ιστορία στο εμπόριο. Εγώ που βλέπω αποθήκες από τα τέλη του ’80, μονοπωλούσε εκείνη την περίοδο το Stop, το Again έκανε τα πρώτα του βήματα και το Duo προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια του. Άγνωστο το Duo τότε. Το καλό marketing είναι αυτό που τα έκανε πιο δημοφιλή.  

 Η Ελλάδα υστερεί στη χρήση προφυλακτικού. Είμαστε προτελευταίοι στην Ευρώπη στη χρήση και τέταρτοι στην αύξηση λοιμωδών νοσημάτων. Το κράτος θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να ενημερώνει τους νέους. Εμείς, πρόσφατα, την 1η Δεκεμβρίου, παγκόσμια ημέρα του AIDS ήμαστε χορηγοί στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, σε μια ημερίδα που έγινε πάνω στην ερωτική προφύλαξη και την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.  Είμαι επίσης χορηγός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον Ερυθρό Σταυρό, στο ΚΕΛΠΝΟ, στο ΚΕΘΕΑ. Όπου μου ζητηθεί και μπορώ να συνδράμω κοινωνικά το κάνω στο μέτρο που μπορώ. Δυστυχώς δε μπορούμε να χαρίζουμε σ’ όλο τον κόσμο, κάνουμε μια επιλογή.  
Οι έλεγχοι είναι πολλοί και πρέπει να είναι πολύ γιατί το προϊόν έχει άμεση επαφή με το σώμα. Είναι το μοναδικό προϊόν αντισύλληψης που δε προκαλεί καμία παρενέργεια και παρέχει 99% ασφάλεια. Θα έπρεπε οι Έλληνες να χουν παιδεία πάνω στο θέμα της αντισύλληψης από το γυμνάσιο ακόμα και δυστυχώς δεν έχουν. Υπάρχουν παιδία που δε γνωρίζουν. Και οι γονείς ντρέπονται να το συζητήσουν με τα παιδιά τους. Τα μαθαίνουν απ’ το σχολείο όπως - όπως.  Επίσης το προφυλακτικό δε γίνεται να σπάει τόσο εύκολα. Λένε πολλοί μου ‘σπασε. Ξέρεις να το βάλεις; Δε ξέρουν οι άντρες πώς να τοποθετούν σωστά το προφυλακτικό. Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι των νέων που αδιαφορεί. Σου λέει και τι έγινε μωρέ; Και τα αγόρια και τα κορίτσια. Κι εκεί το κορίτσι έχει μεγαλύτερη ευθύνη σε μια επαφή.

Σε πολλούς όταν λέω τη δουλειά κάνεις δε με πιστεύουν! Λένε πλάκα κάνεις. Κάποτε ήμουν πρόεδρος σ’ ένα πολιτιστικό σύλλογο κι έτυχε να συνομιλήσω με τον πρωτοσύγκελο του Μητροπολίτη Πειραιά. Νεαρός αυτός. Ήθελα να του δώσω μια κάρτα μου αλλά δεν είχα κάποια άλλη τη συλλόγου ας πούμε, πέρα απ’ την επαγγελματική μου, που όπως είδατε έχει τα σπερματοζωάρια κλειδωμένα μέσα στο προφυλακτικό. Όταν του την έδωσα έβαλε τα γέλια  κι έπειτα όταν τον ξαναείδα κάποια στιγμή με θυμόταν απ’ την κάρτα.

Life Co, Περιστάσεως 72, Νίκαια
210 - 4902002